دیباچه:

گوناگونی زيستي فرهنگي به عنوان گوناگونی حيات در تمام تجليات‌اش شناخته می‌شود و شامل گوناگونی زيستي، فرهنگي و زباني است كه به نظام یگانه‌ی اجتماعي محیط‌زيستی وابسته است[1].اين تنوع حيات مشتمل بر ميليون‌ها گونه‌ گياه و حيوان تكامل يافته بر روي زمين و هم‌چنين هزاران فرهنگ و زبان است كه در طي زمان ايجاد شده‌اند[2].زبان‌ها، فرهنگ‌ها و زیست‌بوم‌ها به يكديگر وابسته‌اند و جوامع انساني دانش بسيار با ارزشي در خصوص چگونگي دستيابي به هماهنگي با طبيعت را از طريق رسوم و الگوهاي فرهنگي در ميان محيط‌هاي طبيعي متنوع، بدست آورده‌اند. گوناگونی ‌زيستي فرهنگي، منشاء و محل ظهور زيبايي و توانايي زندگي در زمين است[3]و مي‌تواند به صورت ميانگينِ گوناگونی ‌زيستي و تنوع ‌فرهنگيِ يك كشور برآورد شود.

به طور کلی، گوناگونی زیستی دارای چهار سطح «بوم‌سازگانی»، «گونه‌ای»، «ژنتیکی» و «مولکولی»[4]؛ و گوناگونی‌ فرهنگي شامل تنوع سطوح «زباني»، «دینی، مذهبي»، و «گروه‌هاي قومي» است[5]. از آن‌رو که رسوم فرهنگي از طريق زبان منتقل مي‌شوند، بنابراین زبان عامل مهمي در ايجاد گوناگونی‌ زيستي فرهنگي است[6]^.  

اهمیت فراوان توجه به گوناگونی زیستی فرهنگی تا حدی است که ماده‌ی هشت سری جِی كنوانسيون تنوع‌ زيستي یونسکو؛ كشورها را به «احترام، حفظ و نگهداري دانش، نوآوري‌ها و الگوهاي جوامع بومي كه بيان‌گر شيوه‌هاي زندگي محلی مرتبط با حفظ و استفاده پايدار از گوناگونی‌زيستي هستند، و هم‌چنين ترويج كاربرد گسترده‌تري از اين دانش‌ها، نوآوري‌ها و الگوها با تأييد و مشاركت مالكين آن‌ها و هم‌چنين تشويق به بهره‌وري عادلانه و برابر از منافع ايجاد شده با به‌كارگيري اين دانش، نوآوري‌ها و الگوها» فرا مي‌خواند.

امروزه بيش از نيمي از انسان‌ها در مناطق شهري زندگي مي‌كنند. زندگی امروزه‌ی بشر به ویژه در شهرهای بزرگ به گونه‌ای است که هرگونه ارتباط، تجربه‌، مشاهده یا لمس حیات وحش و طبیعت برای کودکان، نوجوانان و بزرگسالان بسیار محدود یا حتی غیرممکن شده است و در نبود این ارتباط، آدمیان امکان علاقه‌مند شدن و دوستی را با طبیعت و موجودات زنده از کف داده و از ارتباط مستقيم با محيط طبيعي و آگاهی از آن محروم مانده‌اند. به همين دليل است كه اين مشکل براي بسياری از ایشان مهم نیست. در حقیقت انسان قادر نيست به مسائلي كه به طور مستقيم با آن درگير يا از آن مطلع نشده باشد، اهميت دهد و این واقعیت در دوره‌ی معاصر، «انقراض تجربه محيط طبيعي» ناميده‌ می‌شود. محرك‌هاي اجتماعي، سياسي و اقتصادي جهان به سرعت به تحليل و نابودي سلامت فرهنگ‌ها و زیست‌بوم‌هاي جهان و از بين بردن زبان‌ها پرداخته‌اند که هم‌اینک «بحران انقراض مشترك» تنوع همگانی گونه‌ها محسوب مي‌شود[7].

 دلايل مهم بسياري وجود دارد كه چرا بايد به گوناگونی زيستي فرهنگي اهميت داده شود. نخست آن‌که روش‌هاي منحصر به‌ فرد ولی متنوع زندگي، زبان و هويت‌ مردمان و فرهنگ‌های جهان در حال از دست رفتن است. با توجه به اين که چنین مسأله‌ای مربوط به حقوق بشر و حق حیات است؛ براي هر يك از اين افراد یا گروه‌ها، اين حق وجود دارد تا بتوانند مسير پيشرفت خود را در كنار حفظ ارتباط با مسير گذشتگان انتخاب كنند. به طور کلی، از دست دادن تنوع فرهنگي و زباني، بيان‌گر تنزل شديد ميراث مشترك بشري است که نشان دهنده‌ی كاهش عميق درك آدمی در خصوص معني انسان بودن است. دوم این‌که، هم اکنون با از دست دادن دانش بومی متنوع بشری، سرمایه‌‌ی بی نظیر نگه‌داری گوناگونی زيستي غني‌ای كه انسان و ديگر گونه‌ها را حمايت کرده نیز، در حال از دست رفتن است و اين موجب مطرح شدن «مسأله‌ی بقا» است.

برای حل چنین مشکلات پردامنه‌ای نیاز به تصمیم‌گیری‌های فوری در چارچوب‌های هرچه مؤثرتر است. مؤسسه‌ی یاوران سرزمین آریا با توجه به سند چشم‌انداز خود، برای «بنیادگذاری، گسترش و ترویج مؤثّر الگوی بومی توسعه‌ی ظرفیت‌[8]در ایران»، هیأت علمی متشکل از اساتید برآمده از رشته‌های متنوع با رویکرد‌های گوناگون را بنیاد نهاده و برنامه‌ی کاری متناسبی را برای آموزش گوناگونی زیستی ‌فرهنگی تدوین کرده است. تا از راهِ تعلیم و تربیت هرچه باکیفیت‌ترِ شمارِ فراوانی از‌ مخاطبین، بتوان به صورت واقع‌بینانه‌ای، هرچه بیشتر به هدف حمایت و حفاظت آن نزدیک‌ شد. 

با توجه به این ضروریات، مؤسسه با جلب موافقت و کسب مجوز از سازمان‌های «میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری» و «حفاظت محیط زیست»، آموزش تنوع‌ زیستی فرهنگی را، با استفاده از روش‌های هرچه مناسب‌ و مؤثرتر برای بازده‌ هرچه بالاتر آغاز کرده است.

کارگاه‌های تجربه‌ی گوناگونی زیستی فرهنگی ایران از سال ۱۳۹۳ آغاز شده است. هدف از برگزاری کارگاه، تجربه‌ی مستقیم مصادیق گوناگونی زیستی فرهنگی ایران در طبیعت و محیط‌های فرهنگی است. این کارگاه برای کودکان و نوجوانان در قالب ادامه‌ی جلسات کارگاه آرتا و برای بزرگسالان پس از شرکت در دیگر کارگاه‌های موسسه و یا همزمان با آن‌ها می‌باشد. افراد داوطلبی که تاکنون در کارگاه‌های مؤسسه شرکت نکرده‌اند نیز با پر کردن برگه‌ی درخواست پذیرش و رعایت کامل آیین نامه، می‌توانند در این کارگاه شرکت کنند.

زمان و مکان‌های برگزاری به صورت غیر متمرکز و به طور ویژه‌ای با طبیعت و فرهنگ ایران مرتبط هستند و نشان‌ دهنده‌ی اثر یا آثار ملموس یا ناملموس برجسته‌ای هستند.

زمان آموزشی هر جلسه‌ی این کارگاه با میانگین دو ساعت در روز، یعنی به میزان یکی از نشست‌‌های کارگاه های متمرکز و بنابراین از نظر شهریه با آن ها برابر است.

ثبت نام فقط به صورت حضوری یا ایمیل امکان پذیر می باشد.

در دوره‌ی بهار و تابستان ۹۴ این کارگاه با محوریت روزهای پنجشنبه و تعطیل از پیش تعیین شده‌ در جدول زیر برگزار می‌شود.

 خواهشمندست برای اطلاع از کارگاه‌های دوره پیشین، پیوند زیر را ببینید :

www.coariya.org/mainsite/records.asp?catid=86&subid=144&subid_b=144
 

پرداخت شهریه کارگاه‌ها از درگاه الکترونیک موسسه امکان پذیر است. بدین منظور مبلغ ۴۸۷۵۰۰ ریال به عنوان شهریه ثابت در پنجره سفارش به صورت پیش فرض تنظیم شده است و هر مبلغ دیگری نیز قابل وارد کردن و پرداخت می‌باشد.

برگه آیین نامه و‌‌‌ درخواست پذیرش برای دانشجویان کارگاه‌های غیر متمرکز را از اینجا دریافت فرمایید.

نشانی ایمیل مؤسسه:

info@coariya.org

در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر با شماره‌های ۲۲۴۰۳۹۸۰ و ۰۹۱۹۰۰۳۱۱۲۰ تماس بگیرید.

[1] Maffi, Luisa (2007). Jules Pretty et al., ed. The SAGE Handbook of Envronment and Society. p. 269. Retrieved 27 October 2012.

[2] Maffi, Luisa (2012). Biocultural Diversity Conservation. UK: Earthscan. p. 5.

[3] Terralingua Unity in Biocultural Diversity.htm. http://www.terralingua.org/overview-bcd/

[4] http://coariya.org/mainsite/details.asp?itemid=461

[5] Loh, Jonathan; Harmon (August 2005). "A Global Index of Biocultural Diversity". Ecological Indicators 5 (3): 231–241. Retrieved 21 November 2012.

[6] Harmon, Loh, David, Jonathan. "Index of Linguistic Diversity". Terralingua: unity in biocultural diversity. Retrieved 29 October 2012

[7] Terralingua Unity in Biocultural Diversity.htm. http://www.terralingua.org/overview-bcd/

[8] Capacity Building